Pod imieniem św. Wawrzyńca Kościół wyniósł do chwały ołtarzy 16 świętych i 4 błogosławionych. Na ich czele kroczy wielki męczennik rzymski.
Jego wspomnienie doroczne obchodzi Kościół jako święto, co jest dla niego wyróżnieniem, gdyż tę rangę mają tylko patronowie Europy: św. Benedykt oraz św. Cyryl i św. Metody (w Polsce również św. Kazimierz) oraz Apostołowie. Wyżej od nich liturgia stawia św. Józefa i św. Jana Chrzciciela oraz książąt apostolskich – św. Piotra i św. Pawła; ponad wszystkimi świętymi najwyższy kult odbiera Najświętsza Maryja Panna.
Historia nie przekazała nam informacji o życiu i działalności św. Wawrzyńca. Według Akt Męczeństwa miał pochodzić z Hiszpanii. Tradycja przekazała nam imiona jego rodziców: Orencjusza i Pancencji. Miasto Huesca oddaje im cześć jako świętym.
Święty Wawrzyniec należał do duchowieństwa rzymskiego i był zaufanym papieża Sykstusa II. Tenże papież wyniósł go do godności diakona i powierzył mu administrację dóbr kościelnych i pieczę nad ubogimi Rzymu.
Kiedy za panowania cesarza Waleriana (253 – 260) wybuchło nowe prześladowanie Kościoła, został pojmany papież. Wtedy św. Wawrzyniec podążył za nim, mówiąc: “Gdzie idziesz, Ojcze, bez syna? Jakże obejdziesz się bez swego diakona. Nigdy nie odprawiłeś Mszy świętej bez swego diakona, czymże więc mogłem ściągnąć na siebie niełaskę Twoją?”
Na to miał odpowiedzieć papież – męczennik: “Dla mnie steranego wiekiem jest przygotowana mniejsza próba. Ciebie czekają o wiele większe cierpienia ale i piękniejsza korona chwały cię czeka”.
Po tych słowach papież miał złożyć pocałunek na czole św. Wawrzyńca, został zabrany do wiezienia i tego samego jeszcze dnia 6 sierpnia otrzymał wraz z towarzyszącymi mu diakonami i kapłanami plamę męczeństwa.
Dla św. Wawrzyńca była zgotowana osobna kaźń. Dekret cesarza nakazywał nie tylko likwidować ludzi, ale także majątki kościelne. Zostawiono więc św. Wawrzyńca jako ich zarządcę, by wydobyć od niego zeznania, jaki jest stan majątku Kościoła Rzymskiego. Usiłowano także wymóc na nim przekazanie go w całości urzędnikom carskim.
Żywot Świętego głosi, że przezorny diakon rozdał wszystkie pieniądze pomiędzy ubogich. Kiedy zaś sędzia nakazał mu pokazać skarby Kościoła, święty Wawrzyniec zebrał tychże ubogich i wsazując na nich miał powiedzieć: “Oto są skarby Kościoła!”
Rozwścieczony sędzia siec knutami, a potem rozłożyć go na kracie i tak wolno palić go ogniem, aż powie, gdzie są skarby, w które zamierzali się wzbogacić urzędnicy cesarscy. Święty wśród tak wyszukanych katuszy miał zdobyć się jeszcze na słowa skierowane do sędziego i kata: “Widzisz, ze ciało moje już dosyć jest przypieczone z jednej strony, obróć je na druga stronę”. Św. Leon I Wielki, papież, taki daje do tych słów komentarz: “Jak silny musiał być ogień miłości ku Chrystusowi w tym Świętym, skoro gasił żar ognia naturalnego” (Sermo 85).
Ta właśnie bohaterska postawa zjednała św. Wawrzyńcowi najwyższy podziw Kościoła Rzymskiego i chwałę.
Św. Augustyn pisze, że jak Jerozolima szczyci się św. Szczepanem, tak Rzym jest dumny ze św. Wawrzyńca. Największy zaś poeta starożytnego chrześcijaństwa, Prudencjusz, w natchnionych strofach pisze, że śmierć św. Wawrzyńca zadała cios bałwochwalstwu, które odtąd zaczęło chylić się ku upadkowi aż do ostatecznego zwycięstwa Chrystusowego Kościoła. O św. Wawrzyńcu pisali nadto pochwały: św. Ambroży, św. Maksymilian, św. Damazyr I, papież, św. Piotr Chryzolog i wielu innych.
Ciało św. pogrzebał ze czcią św. Justyn, kapłan.
Imię św. Wawrzyńca zostało włączone do Kanonu Mszy Świętej i do litanii do Wszystkich Świętych. Grób świętego Wawrzyńca należał do najchętniej odwiedzanych. Już za czasów cesarza Konstantyna I Wielkiego wystawiono ku czci Męczennika bazylikę.
Bardzo dawny sakramentarz, zwany Leonianun, posiada aż kilkanaście formularzy na uroczystość św. Wawrzyńca. Ku czci Świętego wystawiono w świecie wiele Kościołów. Sam Rzym miał ich kilkanaście. Pozostało dzisiaj jeszcze 6. W śród nich najdostojniejsza jest bazylika św. Wawrzyńca przy miejskim cmentarzu rzymskim ” al Verano”. Przed bazyliką stoi statua Świętego. Bazylika nosi nazwę “Św. Wawrzyniec za Murami”, gdyż była dawniej za murami miasta.
Bazylika wiele razy przebudowana i odnawiana świadczy o wielkiej czci, jaką Rzym otaczał swojego patrona. W skrypcie bazyliki mają się znajdować relikwie św. Wawrzyńca, św. Szczepana i św. Justyna , kapłana.
Król Hiszpanii Filip II ku czci Świętego wystawił słynny Escoriał w postaci kraty (swój pałac) w pobliżu Madrytu.
Święty Wawrzyniec należał do najbardziej popularnych świętych. Odbierał część jako patron: ubogich, piekarzy, kucharzy a nawet bibliotekarzy. Wzywano go w czasie pożarów i przeciw chorobom reumatycznych (palenie w kościach). Otoczona też jego postać wieloma legendami.
Również w Polsce kult świętego Wawrzyńca był kiedyś bardzo żywy. Julian Krzyżanowski przytacza aż 25 przysłów związanych ze świętem dorocznym świętego Wawrzyńca.
Oto niektóre z nich: “Gdy na Wawrzyńca orzechy obrodzą, to w zimie mrozy dogodzą”. “Gdy na Wawrzyńca słota trzyma, do Gromnic lekka zima.” “Wawrzyniec pokazuje, jaka jesień następuje”.
Wawrzyniec – w języku łacińskim Laurentiun. Imię pochodzi od nazwy miasta Laurentum i oznacza jego mieszkańca. Imię Wawrzyńca należy w Polsce do rzadko spotykanych. Za to występuje częściej w naszej literaturze pięknej jako Laura. Onomastyka polska zna 32 miejscowości, które od imienia Wawrzyńca zapożyczyły swoją nazwę.
Zachowały się także w niektórych miejscowościach dawne zwyczaje, związane ze świętem św. Wawrzyńca. I tak jeszcze dzisiaj w krakowskim jest uważany św. męczennik za patrona pszczelarzy. Dlatego w dzień św. Wawrzyńca dzieli się miód i odmawia się także modlitwę: “Przez przyczynę Wawrzyńca, męczennika, chroń Boże pszczółki od szkodników”. Ponieważ Święty jest także patronem ognia, w dzień jego święta rozniecano nowy ogień z iskry jaka, padła z drewna osiki czy olchy przez silne pocieranie. Wymawiano przy tym słowa modlitwy: “W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen. Święty Wawrzyńcze, przebłogosławiony, Tobie oddaję ogień ten sławiony pod Najświętszą Twoja opiekę”. Gdzie indziej odmawiano modlitwę: “Tyś jest ognia szczególną zasłoną, Ciebie świat wielbi i ma za patrona. Zagaszaj pożary to Cię z dobrej wiary zawoła”. (Oskar Kolberg: Wszystkie dzieła t.3, s92. s.103, t.24. s.187).
Ku czci św. Wawrzyńca wystawiono w Polsce ponad 100 kościołów. Miał także Św. Wawrzyniec swoje sanktuaria, liczne kiedyś nawiedzane, jak np. w Dolistowie, pod Dolskiem, w Rozpocinie czy też na Ścieżce (1603m). Postać Św. Wawrzyńca figuruje również w herbie miasta Sępólna Krajeńskiego.
0 komentarzy